Een MKB businessplan is geen theoretisch document maar een werkbaar draaiboek dat investeerders, banken en medewerkers snel moet laten zien hoe je waarde gaat creëren en waar je inkomsten vandaan komen. Focus op Business laat zien welke onderdelen absoluut terug moeten komen en hoe je ze concreet en toetsbaar maakt.
Onderstaand vind je een compacte, actiegerichte checklist met concrete stappen, templates en meetpunten per onderdeel. Schrap niets, maak ieder onderdeel meetbaar en testbaar en gebruik de stappen om direct aan de slag te gaan.
Executive summary (kort, overtuigend, toetsbaar)
Wat: 1 A4 met het probleem, jouw oplossing, doelgroep, businessmodel, omzetpotentieel en benodigde financiering. Hoe: schrijf dit als laatste maar zet het bovenaan je plan. Stappen:
- 1. Open met één regel probleem + één regel oplossing (max 20 woorden).
- 2. Noem doelgroep in concrete termen (bv. “B2B: accountants 50-200 fte in Nederland”).
- 3. Kerncijfers: 3-jaar omzet, EBITDA, benodigde investering en gebruik van middelen.
- 4. Eindig met call-to-action: wat vraag je van de lezer (investering? lening? partnerschap?).
Test: laat 3 onbekende professionals het lezen en stel deze vragen: begrijp je het probleem? Ziet het model schaalbaar uit? Zou je investeren? Antwoord “ja” op 2/3 is prima.
Bedrijfsbeschrijving & propositie
Wat: wie je bent, missie, juridische structuur en waarom klanten voor jou kiezen. Doe dit concreet:
- Stap 1: Juridische vorm + KvK-nummer + vestigingsadres.
- Stap 2: Missie in één zin; propositie in maximaal 3 bullets met concrete voordelen (tijd, kosten, omzetwinst).
- Stap 3: USP’s meetbaar maken: snelheid (levering binnen 48 uur), prijs (% goedkoper), resultaat (X% besparing bij klant).
Voorbeeld: “Wij leveren cloudboekhouding voor ZZP/Startups met onboarding <48u en 30% lagere administratietijd". Meet: tijd tot onboarding gemiddeld bij 10 klanten.
Marktanalyse en doelgroep (TAM/SAM/SOM)
Wat: onderbouwing dat er klanten zijn en hoe groot de kans is. Stappen:
- 1. Breng totale markt (TAM) in euro’s of aantallen via bronnen (CBS, KvK, brancheverenigingen).
- 2. Definieer targetable market (SAM) met filters: regio, sector, omzetgrootte.
- 3. Bereken realistisch marktaandeel (SOM) op basis van sales capaciteit en concurrentie — start met conservatieve aannames (0,5–3% eerste 3 jaar).
- 4. Concurrentieanalyse: maak matrix met 4 kolommen: speler, prijs, propositie, zwakte. Gebruik 5-10 concurrenten.
Test: valideer aannames met 20 telefoongesprekken of een korte online enquête onder je doelgroep; rapporteer conversiepercentages.
Product- of dienstomschrijving en prijsstelling
Wat: gedetailleerde beschrijving van producten/diensten, kenmerken en prijsmodel. Actie:
- Stap 1: Per product/dienst: 1 zin beschrijving + 3 meetbare specificaties (levertermijn, SLA, garantie).
- Stap 2: Prijsmodel: fixed, subscription, transactiegebaseerd — toon unit economics: prijs per unit, variabele kosten per unit, contribution margin.
- Voorbeeldformule: Contribution = Prijs – Variabele kosten. Break-even units = Vaste kosten / Contribution.
Test: run een pilot met 10 betalende klanten om werkelijke variabele kosten en churn te meten.
Marketing- en salesstrategie (kanalen, funnel, KPI’s)
Wat: hoe je klanten aantrekt, converteert en behoudt. Concrete stappen:
- Stap 1: Selecteer 3 primaire kanalen (bv. LinkedIn Ads, contentmarketing, referral).
- Stap 2: Specificeer funnel metrics per kanaal: aandacht (impressies), interesse (leads), beslissing (afspraak), actie (betaalde klant). Zet doelpercentages (bv. 1% leads/imp, 20% afspraken/leads, 30% klanten/afspraak).
- Stap 3: Budget en CAC: bereken kosten per kanaal en deel door verwachte klanten om CAC te bepalen. Vergelijk CAC met LTV (lifetime value).
Test: maak één landingspagina + 2 A/B advertenties; meet CTR, conversie en CAC binnen 30 dagen.
Organisatie & team (rollen, governance, HR-plan)
Wat: wie doet wat en hoe schaal je team. Stappen:
- Stap 1: Organisatiestructuur: eigenaar, operationeel manager, sales, finance, support — beschrijf 3-5 kernrollen met doel en KPI’s.
- Stap 2: Wervingsplan: wanneer hire je welke rol (huren bij omzetmijlpalen: bij €50k MRR hire X).
- Stap 3: Governance: besluitregels, aansprakelijkheid, aandeelhoudersovereenkomst korte samenvatting.
Test: stel voor elke open rol een taaktest op van 1 dag en beoordeel kandidaten op 3 meetbare criteria.
Operationeel plan (processen, leveranciers, locatie)
Wat: dagelijkse uitvoering en resources. Direct toepasbaar:
- Stap 1: Beschrijf kernprocessen in 6-8 stappen (order-to-cash, onboarding klant, support ticket flow).
- Stap 2: Leverancierslijst met SLA’s en back-ups (minimaal 2 kritische leveranciers).
- Stap 3: Planning en mijlpalen: Gantt of 90-dagen roadmap met deliverables en verantwoordelijken.
Test: simuleer een volledige order-to-cash flow met 1 testopdracht; meet tijd en fouten.
Financieel plan en prognoses (3 jaar, cashflow, break-even)
Wat: harde cijfers die je plannen onderbouwen. Verplicht in elk MKB-plan. Stappen en formules:
- Stap 1: Maak een 3-jarig overzicht: omzet per product, kosten (vast en variabel), brutomarge, EBITDA.
- Stap 2: Kasstroomprognose per maand voor 24 maanden; let op betaaltermijnen en seizoensinvloeden.
- Stap 3: Break-evenanalyse: Break-even omzet = Vaste kosten / (1 – (Variabele kosten / Omzet)). Of in units: Vaste kosten / Contribution per unit.
- Stap 4: Scenarioanalyse: base, best, worst; wijzig omzet +/−20–40% en noteer effect op cashpositie.
- Stap 5: Financieringsbehoefte onderbouwen: geef exact bedrag, doel en looptijd. Presenteer aflossingsschema en verwachte ROI.
Praktisch voorbeeld: stel vaste kosten €60.000, variabele kosten 40% van omzet. Break-even omzet = 60.000 / (1 – 0,4) = €100.000. Test: maak de maandelijkse cashflow en identificeer de eerste maand met negatieve vrije kasstroom.
Risicoanalyse en mitigatie
Wat: identificeer grootste risico’s en hoe je ze aanpakt. Format:
- Risico (kort), Waarschijnlijkheid (laag/medium/hoog), Impact (€ of %), Mitigatieplan (3 acties).
- Voorbeelden: afhankelijkheid 1 klant (mitigatie: diversificatie, contractduur), IT-uitval (mitigatie: back-up en SLA), financieringstekort (mitigatie: bridge-loan, kostendaling).
Test: voer een tabletop-oefening uit met teamleden voor 2 top-risico’s en beoordeel reactiesnelheid en kostenreductie binnen 72 uur.
Bijlagen & ondersteunende documenten
Wat mee te leveren: documenten die claims onderbouwen. Checklist:
- CV’s sleutelpersonen en referenties.
- Proforma contracten, offertes, leveranciersovereenkomsten.
- Marktonderzoek bronnen, klantinterviews, pilotresultaten (screenshots of data).
- Financiële onderbouwing: grootboek, belastingaangiften, lopende leningen.
Test: controleer dat alle documenten digitaal gescand zijn en in één map (PDF) klaar voor toezending.
Presentatie en validatie (pitch & markttoets)
Wat: hoe je plan overtuigend presenteert en valideert in de markt. Actieplan:
- Stap 1: Maak een 10-slide pitch: probleem, oplossing, markt, model, traction, team, financiën, fundingvraag, risico’s, call-to-action.
- Stap 2: Valideer met 20 potentiële klanten via korte gesprekken of een betaalde proef; meet conversie en feedback.
- Stap 3: Update plan binnen 2 weken na feedback; documenteer wijzigingen en redenen.
Test: presenteer pitch aan 3 externe ondernemers/adviseurs en noteer 5 verbeterpunten; implementeer minimaal 3.
Praktische check die je nu kunt toepassen: open je document, loop deze lijst af en vink per onderdeel af: Executive summary, bedrijfsbeschrijving, marktanalyse (TAM/SAM/SOM), productomschrijving & pricing, marketing & sales funnel, organisatie, operationeel plan, 3-jaars financiële prognose + maandelijkse cashflow, risicoanalyse, bijlagen en pitch. Als één onderdeel ontbreekt: plan 1 werkblok van 90 minuten waarin je alleen dat onderdeel invult en valideer het daarna met 3 externe testers.