Als ondernemer wil je weten welke verzekeringen je echt moet hebben en welke je slim kunt afsluiten. In dit artikel zetten we helder uiteen wat wettelijk verplicht is in Nederland, wat praktisch verplicht voelt en welke stappen je direct kunt zetten om risico’s af te dekken.

Wij zijn Focus op Business — dé specialist voor ondernemersvraagstukken. Hieronder vind je concrete, stap-voor-stap instructies, toetsbare controles en voorbeeldscenario’s zodat je meteen actie kunt ondernemen en controleren of je verzekerd bent volgens wet en praktijk.

Kort antwoord: wat is juridisch verplicht?

Er zijn weinig verzekeringen die als ondernemer expliciet door de wet verplicht worden opgelegd. De belangrijkste wettelijke verplichtingen die ondernemers vaak raken:

  • Zorgverzekering (basisverzekering): verplicht voor iedereen met Nederlandse zorgplicht; dus ook voor ondernemers.
  • WA-verzekering auto (wettelijke aansprakelijkheid motorvoertuigen): verplicht wanneer je een motorvoertuig op kenteken hebt en ermee rijdt, ook zakelijk gebruik.
  • Verplichtingen bij personeel: je bent verplicht om loon door te betalen bij ziekte (minimaal 70% salaris, meestal tot 104 weken) en je moet sociale premies en werkgeversbijdragen afdragen aan Belastingdienst/UWV. Dat zijn geen particuliere verzekeringen, maar wettelijke werkgeversverplichtingen.

Stappenplan: vaststellen of jij iets verplicht moet hebben

Volg deze 6 stappen en je weet scherp wat verplicht is en waarom.

  • Stap 1 — Bepaal je rechtsvorm en feiten: ben je ZZP, BV, VOF, of werkgever? (KvK-inschrijving checken)
  • Stap 2 — Inventariseer activiteiten en middelen: heb je bedrijfsauto’s, werknemers, fysieke winkel, riskante werkzaamheden (bouw, transport, zorg) of beroepsverantwoordelijkheden?
  • Stap 3 — Check wettelijk verplichte dekking: zorgverzekering (persoonlijk), WA-voertuig (bedrijfsmiddel) en werkgeverspremies (als je personeel hebt).
  • Stap 4 — Controleer contractuele eisen: opdrachtgevers, leasecontracten en huisbaas kunnen verzekeringen verplichten (professionele aansprakelijkheid, bedrijfspandverzekering).
  • Stap 5 — Raadpleeg officiële bronnen: KvK, Belastingdienst, UWV en Rijksoverheid voor bindende regels.
  • Stap 6 — Documenteer en bewijs: vraag polisbladen, polisnummers en verzekeringsbewijzen en archiveer in je bedrijfsdossier.

Praktische voorbeelden per ondernemerssituatie

Toets jouw situatie aan deze concrete voorbeelden en handel meteen.

  • ZZP zonder auto en zonder personeel: wettelijk verplicht = zorgverzekering. Aanbevolen = arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV), beroepsaansprakelijkheid als je advies geeft.
  • ZZP met bedrijfsauto: verplicht = WA-autoverzekering (zakelijk gebruik). Doe direct: vraag polis met zakelijke dekking en bewaar kentekenbewijs + polisnummer.
  • BV of VOF met personeel: verplicht = doorbetalen bij ziekte (min. 70%), afdragen sociale premies; registreer personeel bij Belastingdienst en UWV. Aanbevolen = verzuimverzekering of loondoorbetalingsverzekering om financiële risico’s te beperken.
  • Webshop of productleverancier: wettelijk geen verplichte productaansprakelijkheidsverzekering, maar in praktijk vaak vereist door betalingspartners of contracten; afsluiten = verlaagt risico op claims en reputatieschade.
  • Bouw of transport: vaak contractueel verplicht om bedrijfsaansprakelijkheid of CAR-verzekering (Construction All Risks) te hebben; check aannemersclausules in contracten.

Testbare checks: hoe verifieer je verplichtingen en dekking?

Gebruik deze concrete controles om binnen 24 uur zekerheid te krijgen.

  • Check 1 — Zorgverzekering: log in bij MijnOverheid of vraag je verzekeraar om bevestiging van basisverzekering. Zet dit op taak in je bedrijfsadministratie.
  • Check 2 — Auto (WA): vraag je verzekeraar om een zakelijk polisblad en polisnummer. Controleer dat ‘zakelijk gebruik’ is vermeld.
  • Check 3 — Personeel: bekijk loonstroken en premie-aangifte; controleer of je premieafdracht bij Belastingdienst en UWV klopt (via eHerkenning of Belastingdienst-account).
  • Check 4 — Contractuele verplichtingen: open 3 belangrijke contracten (huur, opdrachten, lease). Zoek op het woord “verzekering” en noteer welke polissen vereist zijn en welke dekkingseisen (minimaal verzekerd bedrag, aansprakelijkheid).

Concreet stappenplan voor het afsluiten van noodzakelijke polissen

Doe dit in één werkdag volgens deze checklist en minimaliseer vertragingen.

  1. Stap A — Maak een risicoprofiel: lijst van activiteiten, voertuigen, personeel en contracteisen.
  2. Stap B — Vraag minimaal drie offertes aan bij gespecialiseerde zakelijke verzekeraars of een broker; verzoek om polisblad en premies op jaarbasis en eigen risico’s.
  3. Stap C — Vergelijk op dekking, uitsluitingen, premies en acceptatievoorwaarden (let op beroepsuitoefening uitsluitingen).
  4. Stap D — Sluit af en vraag directe bewijsdocumenten (polisblad, certificaat). Sla PDF op in je administratie en print één kopie voor je bedrijfsmap.
  5. Stap E — Stel automatische betalingsherinnering in voor premies en controleer jaarlijks op contractuele wijzigingen.

Welke verzekeringen worden vaak gevraagd door opdrachtgevers of banken?

Ook al zijn ze niet overal wettelijk verplicht, opdrachtgevers en financiële partijen vragen vaak om zekerheid. Zorg dat je deze snel kunt tonen.

  • Beroepsaansprakelijkheid (voor adviseurs, IT, marketing) — bewijs vragen: polisblad met verzekerde bedragen en aansprakelijkheidslimiet.
  • Algemene bedrijfsaansprakelijkheid (AVB) — voor schade aan derden tijdens bedrijfsvoering; standaard voor winkels en fysieke dienstverlening.
  • Bedrijfsschadeverzekering — dekt omzetverlies bij brand of gedwongen sluiting; banken vragen dit vaak als er onderpand is.

Veelvoorkomende misverstanden — rechtzetten met concrete feiten

Maak korte metten met deze foute aannames en handel gericht.

  • Misverstand: “AOV is verplicht.” Feit: AOV is niet wettelijk verplicht voor ZZP’ers, maar zonder AOV draag je persoonlijk risico voor langdurige arbeidsongeschiktheid.
  • Misverstand: “Als ik geen werknemers heb, hoef ik geen verzekeringen.” Feit: je bent nog steeds verplicht een zorgverzekering te hebben; een zakelijke WA-auto-verzekering is verplicht als je rijdt met zakelijke voertuigen.
  • Misverstand: “Ziekteverzuim is altijd af te dekken via UWV.” Feit: UWV regelt bepaalde uitkeringen, maar de werkgeversverplichting tot loondoorbetaling blijft vaak bij de werkgever, tenzij je eigenrisicodrager bent of collectieve regelingen hebt.

Checklist: wat je meteen moet doen (binnen 48 uur)

Praktische, toetsbare acties — vink af en los afdekking problemen op.

  • Vink 1 — Controleer persoonlijke zorgpolis en betaalstatus via MijnOverheid of verzekeraar.
  • Vink 2 — Vraag zakelijk polisblad voor bedrijfsauto en controleer zakelijke dekking.
  • Vink 3 — Als je personeel hebt: controleer loonadministratie, premieafdracht en loondoorbetalingsregeling (bewaar bewijs van aanmelding bij UWV).
  • Vink 4 — Zoek je 3 belangrijkste contracten op en noteer alle verzekeringsclausules en limietvereisten.
  • Vink 5 — Vraag drie offertes aan als je nog geen beroeps- of bedrijfsaansprakelijkheid hebt en sluit binnen twee weken af als contracten dit vereisen.

Hoe bewijs je aan een opdrachtgever of bank dat je verzekerd bent?

Volg deze procedure en je kunt binnen een werkdag aantonen dat je de juiste dekking hebt.

  • Stap 1 — Vraag een ‘certificate of insurance’ of polisblad aan je verzekeraar met polisnummer en dekkingsperiode.
  • Stap 2 — Voeg verklaring toe met bedrijfsgegevens, KvK-nummer en ondertekende verklaring dat de polis van kracht is.
  • Stap 3 — Stuur deze documenten via e-mail en bewaar een kopie in je administratie (PDF + back-up in cloud).

Laatste praktische tip / check die je direct kunt toepassen

Open je drie belangrijkste zakelijke documenten (KvK-uittreksel, contract met grootste opdrachtgever, en het lease- of verzekeringsbewijs van je bedrijfsauto). Zoek binnen deze documenten naar “verzekering”, noteer welke polissen worden vereist en of je daar al een polis voor hebt. Heb je één verplichting niet gedekt? Vraag binnen 48 uur een offerte aan bij een zakelijke verzekeraar en zet afsluiten als prioriteit in je agenda.